سولفات آمونیوم
سولفات آمونیوم یک ترکیب شیمیایی هست که به عنوان کود شیمیایی در کشاورزی و همینطور در صنایع گوناگون به کار گرفته میشود.
سولفات آمونیوم به شکل کریستالهای سفید رنگ که محلول در آب هست وجود دارد.
این کود از عنصرهای مثل نیتروژن (ازت) و گوگرد ایجاد شده که هر کدام از این عنصرها برای گیاهان فایده دارند و سبب رشد و پیشرفت گیاهان میشوند.
نیتروژن برای بسیاری از گیاهان زراعی و باغی یکی از ضروریترین عنصرها برای ایجاد راندمان بالا است، که نبود این عنصر در خاک رشد گیاهان را بسیار کم میکند به شکلی که حتی در ایجاد ساقه هم دچار مشکل میشوند و در نهایت گیاهان حتی قدرت وارد شدن به مرحله زایشی و تولید محصول هم نخواهند داشت.
عنصر ازت قسمت مهمی از ترکیبهای آلی مثل کلروفیل، پروتئینها و کوآنزیمها را ایجاد میکند، ازت باعث رشد رویشی گیاهان میشود.
یکی از شکلهای ازت که در نقش منبع نیتروژن به گیاهان اعمال میشود آمونیوم هست آمونیوم حاوی بار مثبت است که جذب آنیونهای خاک میشود به همین دلیل تحرک و آبشویی آن کم است.
عناصر گوگرد و نیتروژن که در سولفات آمونیوم وجود دارد در خاک به ترتیب سبب تشکیل سولفوریک اسید و ازت به شکل آمونیومی میشود.
این ترکیب به خاطر حلالیت بالا و قدرت کم کردن pH خاک در کشاورزی زیاد مورد مصرف است.
آمونیوم سولفات یک نمک معدنی برای مصارف صنعتی هست که مهمترین استفاده آن برای کود کشاورزی است.
سولفات آمونیوم یک نمک غیرآلی هست که به عنوان کود شیمایی در کشاورزی مصرف میشود این کود معمولا دارای 24% نیتروژن به شکل آمونیوم و 24% گوگرد به شکل سولفات هست.
سولفاتی که در این کود وجود دارد اسیدیته خاک را کم میکند، ولی اسیدی کردن خاک را با نیتریفیکاسیون انجام میدهد.
به طور کلی خاکهای ایران قلیایی هستند پس این محصول انتخاب مناسبی است این کود در واکنش اسید سولفوریک با آمونیاک ایجاد میشود.
بیشتر از 150 سال هست که این کود تولید میشود، اوایل از آمونیاک آزاد شده زمان تولید گاز ذغال سنگ، تولید میشد که برای روشنایی مورد استفاده قرار میگرفت، سولفات آمونیوم از کک ذغال سنگ که برای ایجاد فولاد استفاده میشود تولید میشود.
کاربردهای سولفات آمونیوم
کاربردهای سولفات آمونیوم در زیر بیان میشود:
به عنوان کود کشاورزی: مهمترین استفاده سولفات آمونیوم در کشاوزی هست این محصول یک منبع نیتروژن و گوگرد برای گیاه است و به بهتر شدن رشد و راندمان محصول کمک میکند.
در صنایع غذایی: در بعضی از صنایع غذایی برای افزودنی یا تنظیم کننده اسیدیته مصرف میشود.
در صنایع دیگر: در صنایع گوناگون مثل تصفیه آب، دباغی چرم، عامل ضد آتش در پارچه و افزودنی در خوارک گوسفندان، تهیه پودرهای آتشنشانی، در صنایع غذایی برای بهتر شدن خمیر نان، در دامداری و مرغداری برای مبارزه با بیماری کوکسیدیوز، تولید مواد شوینده و ضدعفونی کننده و صنایع آبکاری هم استفاده میشود.
مزیتهای مصرف سولفات آمونیوم
فواید استفاده از سولفات آمونیوم در زیر بیان میشود:
- سولفات آمونیوم برای فراهم سازی نیتروژن و گوگرد گیاهان استفاده میشود که نقش مهمی در رشد گیاهان دارد.
- این کود به خاطر دارا بودن گوگرد باعث کم شدن pH خاکهای قلیایی میشود که این کار باعث جذب بهتر عنصرهای غذایی به وسیله گیاه میشود.
- این محصول حلالیت زیادی دارد و به راحتی در آب حل شده و سریع در دسترس گیاه قرار میگیرد.
- این کود به خاطر خواص اسیدیته که دارد راندمان مناسبی و خوبی در خاکهای قلیایی و شور دارد.
- از این محصول در کشاورزی برای اسپری کمکی حشرهکشها، قارچکشها و علفکشهای محلول در آب مصرف میکنند.
- از این ترکیب برای تولید دیگر نمکهای آمونیوم به خصوص پرسولفات آمونیوم استفاده میکنند.
- از این محصول برای نگهدارنده چوب نیز استفاده میشده ولی در حال حاضر به خاطر به وجود آوردن خورندگی در فلزات کمتر مصرف میشود.
- این محصول حاوی ازت آمونیاکی هست که مناسبترین شکل ازت برای جذب به وسیله گیاهان است.
- گوگرد سولفاتی این کود سبب تنظیم اسیدیته خاک و جذب آسان ریزمغذیهایی مثل آهن، روی، مس و منگنز در خاک میشود.
- گیاهانی مثل انگور، مرکبات و پسته به اوره حساس هستند و با مصرف اوره برگهای آنها زرد میشود اما این کود انتخاب مناسبی برای این گونه کاشتها هست.
- مقدار جذب آب به وسیله این کود کمتر از دیگر کودهای ازته هست بر این اساس کلوخهای شدن خاک در مصرف این مدل کود کمتر خواهد بود و انبارداری آن بیشتر خواهد شد.
- از این کود برای تولید برنج استفاده میکنند، این کودها با پایه نیترات به خاطر آزاد شدن و هدر رفتن نیتروژن انتخاب مناسبی است، آمونیوم به ذرات رس چسبیده میشود و از شستشوی نیتروژن کم میکند.
- این محصول با کمترین مصرف انرژی به وسیله گیاهان جذب شده و در متابولیسم مصرف میشود.
- کلزا یکی از گیاهان زراعی هست که به گوگرد برای وصول راندمان بالا احتیاج دارد، کود سولفات آمونیوم گوگرد را به راحتی در دسترس گیاهان میگذارد و سبب زیاد شدن بازده محصولات میشود.
- ترکیب این کود با سمهای علفکش و آفتکش امکان دارد سبب بهتر شدن اثر سمها ( زمان که آب مصرف شد دارای غلظت چشمگیری از کلسیم، منیزیم یا سدیم باشد) هم شود.
- زمان خرید کود خوبتر هست که مدل گرانوله آن را بخرید چون حلالیت بیشتری دارد و حمل آن راحتتر است.
نکتههای ایمنی هنگام استفاده از کود سولفات آمونیوم
موارد ایمنی در زمان استفاده از این کود در زیر بیان میشود:
استفاده از وسایل حفاظتی: زمان استفاده از این کود باید دستکش، عینک و ماسک استفاده کنید تا از برخورد کود با پوست، چشم و مجاری تنفسی خوداری شود.
تهویه درست: مکان کار باید حاوی تهویه درست باشد تا از جمع شدن بخارات و ذرات این ماده در هوا خوددراری کند.
شستشوی صحیح: پس از هر بار استفاده از این محصول دستها و صورت باید با آب و صابون شسته شوند.
زمان و مقدار استفاده کود سولفات آمونیوم
بهتر است پیش از مصرف برای اطلاع درست از روش استفاده از یک متخصص سوال کرد، چند نکته کلی برای استفاده در زیر بیان میشود:
در زمینهای زراعی 300 الی 400 کیلوگرم در هر یک هکتار پیش از کاشت استفاده میشود.
در گلخانهها در قبال هر بوته گیاه 15 گرم و در باغچهها در قبال هر مترمربع 25 گرم استفاده میشود.
در باغها در قبال هر درخت یک کیلوگرم در ابتدای بهار استفاده میشود.
